İstanbul Gazi Mahallesi katliamında hayatını kaybedenler 28 . yılında düzenlenen etkinliklerle anılıyor... Türkiye'de sis perdesini çöktüğü 90'lı yıllarda birçok faili meçhul cinayet işlendi. O yıllarda kirli ilişkiler içerisinde olan mafya ile derin devletin, bazı toplumsal hadiselerin cereyan etmesinde önayak olduğu ileri sürüldü. 1995 yılında yaşanan Gazi Mahallesi katliamı, Alevi yurttaşlara karşı baskı ve sindirme eylemi olarak yorumlanırken, 1996-1998 yılları arasında Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkan Yardımcılığı yapan Hanefi Avcı, "Bu olayları 'Yeşil' kod adlı Mahmut Yıldırım başlattı" ifadelerini kullandı. İstanbul geneline yayınlan ve 3 gün süren olayları yakından takip eden gazeteci Mehmet Ali Birand ise, "Alevi vatandaşların öfkesinin nedeni, polisin saldırı karşısındaki duyarsızlığıydı" değerlendirmesinde bulundu. KATLİAMIN ÜSTÜ ÖRTÜLDÜ, FAİLLER YARGILANMADI Gazi katliamı yaşandığında; İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir’di. Polise yetki veren Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar, “Bin operasyon yaptık” diyerek katliamı savunmuştu. İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu olayları bastırmak için sokağa çıkma yasağı ilan edip Gazi Mahallesi’ni polis ablukasına aldırmıştı. İçişleri Bakanı Nahit Menteşe “Polis silah kullanmadı” demişti. Başbakan Tansu Çiller, “Vatan için kurşun yiyen de, atan da şereflidir” demişti. Süleyman Demirel ise Cumhurbaşkanıydı. Hiçbiri yargılanmadı. Gazi Katliamı, aradan geçen 28 yıla rağmen asıl failleri karanlıkta bırakıldı. Katliam sonrası açılan davada sanık koltuğuna sadece 20 polis oturtuldu. Ancak bunlar arasında üst düzey yetkililer yoktu. Güvenlik gerekçesiyle 3 şehir gezdirilen dava, sadece iki polisin 4 yıl 32 ay hapis cezası almasıyla sonuçlandı. AİHM, TÜRKİYE'Yİ TAZMİNATA MAHKUM ETTİ Kararın 11 Temmuz 2002 tarihinde Yargıtay tarafından onanması üzerine yakınlarını kaybeden 22 kişi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurdu. Yargılama sonucunda mahkeme 27 Temmuz 2005'te açıklanan kararda Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 2. maddesinde düzenlenen, 'yaşama hakkı' ve 13. maddesinde düzenlenen 'milli makamlara başvuru yollarının kapatılması' hükümlerine aykırı davrandığı sonucuna vardı. Mahkeme, Gazi Mahallesi'nde hayatını kaybeden 12 kişi ile Ümraniye'de ölen 5 vatandaşın ailelerine tazminat ödenmesine karar verdi. Olaylarda yaşamını yitiren 17 kişi için ayrı ayrı 30 bin euro tazminat verilmesine hükmeden mahkeme, böylece Türkiye'yi toplam 510 bin euro tazminat ödemeye mahkum etti. İşte Gazi'de yaşanan katliamın tarihçesi: 12 Mart 1995 Akşam saat 20.30’da Gazi Mahallesi'ndeki cemevi ve bazı kahvehaneler taksiden açılan ateşle tarandı. Halil Kaya adlı mahallelinin ölümü ve birçok kişinin yaralanması ile sonuçlanan bu olayın ardından, katiller taksi şoförünü de öldürüp aracı ateşe vererek kaçtı. Olayın mahallede duyulması üzerine, Gazi Karakolu’na doğru yürüyüşe geçen kitlenin üzerine polisin açtığı ateş sonucu cemevi önünde bekleyen Mehmet Gündüz başından vurularak öldürüldü. 13 Mart 1995 Cemevi önünde öldürülen iki kişinin cenazesinin teslim edilmemesi üzerine binlerce kişi karakola doğru yürüyüşe geçti. Yine polisin kalabalığa açtığı ateş sonucu sabah 3, öğleden sonra 12 kişi öldürüldü. İki günde öldürülenlerin sayısı 17’ye çıktı. 14 Mart 1995 Gazi Mahallesi'nde sokağa çıkma yasağı ilan edilmesine rağmen halkın tepkisi giderek arttı. Bunun üzerine bölgeye askeri birlikler sevk edildi. 15 Mart 1995 Gazi Mahallesi'nde yaşananlara Ümraniye 1 Mayıs Mahallesi'nden de tepki geldi. 1 Mayıs Mahallesi'ndeki protestolara yine polisin saldırısı sonrası beş kişi yaşamını yitirdi. Burada da sokağa çıkma yasağı ilan edildi. GAZİ OLAYLARINDA HAYATINI KAYBEDEN CANLARIMIZIN İSİMLERİ * Halil Kaya * Mehmet Gündüz * Zeynep Poyraz * Fadime Bingöl * İsmihan Yüksel * Ali Yıldırım * Dilek Sevinç * Reis Kopal * Fevzi Tunç * Mümtaz Kaya * Genco Demir * İsmail Baltacı * Hasan Pugan * Hasan Sel * Sezgin Engin * Dinçer Yılmaz * Hasan Gürgen * Hakan Çabuk * Yaşar Aydın * Dilek Şimşek
